Τι είναι η ωχρά κηλίδα;
Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας είναι το φωτοευαίσθητο στρώμα ιστού που βρίσκεται στο πίσω μέρος του ματιού. Μια μικρή περιοχή (διαμέτρου περίπου τριών χιλιοστών) στο κέντρο του αμφιβληστροειδούς, που ονομάζεται ωχρά κηλίδα είναι υπεύθυνη για την ευκρινή όραση και την αντίληψη των χρωμάτων..
Τι είναι η επιωχρική μεμβράνη ;
Η ωχρά κηλίδα φυσιολογικά εμφανίζει μία κοίλανση στο κέντρο της. Η επιωχρική μεμβράνη προκαλεί έλξη, επιπέδωση, διόγκωση (οίδημα) και παραμόρφωση της ωχράς με συνέπεια την αλλοίωση της όρασης.
Ποια είναι τα συμπτώματα της επιωχρικής μεμβράνης ;
Η όραση γίνεται θολή και παραμορφωμένη, όπως ακριβώς εμφανίζεται μία φωτογραφία όταν τσαλακώνεται το φιλμ. Οι ευθείες γραμμές, όπως το περίγραμμα της πόρτας ή τα τηλεφωνικά καλώδια, παρουσιάζονται κυματιστά.
Η διαταραχή της όρασης μπορεί να είναι ήπια χωρίς να γίνεται αντιληπτή, μέτρια ή πολύ έντονη.
Από τι προκαλείται η επιωχρική μεμβράνη ;
Η αιτία της επιωχρικής μεμβράνης στις περισσότερες περιπτώσεις είναι άγνωστη. Μια λεπτή, διάφανη μεμβράνη αναπτύσσεται πάνω στην ωχρά κηλίδα. Εν συνεχεία συστέλλεται και συρρικνώνεται, προκαλώντας τη ρυτίδωση της ωχράς. Η συχνότερη μορφή επιωχρικής μεμβράνης είναι η ιδιοπαθής. Οφθαλμολογικές παθήσεις που σχετίζονται με την επιωχρική μεμβράνη είναι οι παρακάτω:
οπίσθια αποκόλληση υαλώδους
αποκόλληση ή ρωγμή αμφιβληστροειδούς
φλεγμονή στο εσωτερικό του ματιού
βαρύς τραυματισμός του ματιού
αγγειακά προβλήματα του αμφιβληστροειδούς
Η επιωχρική μεμβράνη συνήθως δεν σχετίζεται με συστηματικά νοσήματα.
Πώς διαγιγνώσκεται;
Μέσω βυθοσκόπησης στα πλαίσια κλινικής εξέτασης . Η πλέον κατάλληλη απεικονιστική μέθοδος, είναι η εξέταση OCT (οπτική τομογραφία συνοχής), κατά την οποία λαμβάνουν χώρα, εντός δευτερολέπτων, χιλιάδες σαρώσεις του αμφιβληστροειδούς με υψηλή ανάλυση οι οποίες βοηθούν να εκτιμηθεί η έκταση κι η πρόοδος ή η σταθερότητα της βλάβης.
(A) : φωτογραφία αμφιβληστροειδούς κι OCT φυσιολογικού οφθαλμού
(B),(C),(D) : φωτογραφία αμφ/δούς κι OCT ασθενούς με μεμβράνη
Χρήζει θεραπείας η επιωχρική μεμβράνη ;
Η θεραπεία δεν είναι απαραίτητη, αν τα συμπτώματά είναι ήπια. Η όραση δεν βελτιώνεται με κολλύρια, φάρμακα ή λέιζερ. Εάν κριθεί αναγκαίο (μείωση οπτικής οξύτητας, μεταμορφοψία) η υαλοειδεκτομή με αφαίρεση της μεμβράνης αποτελεί την μοναδική θεραπευτική προσέγγιση. Στην επέμβαση αυτή η οποία εκτελείται υπό τοπική αναισθησία και διαρκεί περίπου 30 λεπτά η μεμβράνη αφαιρείται με πολύ λεπτά εργαλεία διαμέτρου μικρότερης των 0,4 χιλιοστών. Μετά την αφαίρεση της μεμβράνης, η ωχρά σταδιακά εν μέρει επιπεδώνεται και ταυτόχρονα η όραση συνήθως προοδευτικά βελτιώνεται. Όταν η μεμβράνη είναι μακράς διαρκείας κι η προεγχειρητική οπτική οξύτητα πολύ χαμηλή, η όραση μπορεί να μην επιστρέψει στα φυσιολογικά επίπεδα. Καταρράκτης (θόλωση του φακού του ματιού) μπορεί να εμφανισθεί αργότερα. Οι επιπλοκές είναι πολύ σπάνιες, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν:
φλεγμονή
αιμορραγία
αποκόλληση αμφιβληστροειδούς
επανεμφάνιση της μεμβράνης
Η χειρουργική επέμβαση δεν είναι απαραίτητη σε όλους όσους έχουν επιωχρική μεμβράνη . Πολλοί ασθενείς με ελαφρά θόλωση της όρασης, μπορεί να μην ενοχλούνται αρκετά και να μη χρειάζονται χειρουργείο. Σε προχωρημένες μορφές, που υπάρχει παραμόρφωση της ωχράς και η παραμορφωμένη όραση είναι ενοχλητική για τον ασθενή, τότε ενδείκνυται η χειρουργική επέμβαση.
Μετεγχειρητικά
Προσωρινά κακή όραση. Η όραση τις πρώτες ημέρες ίσως είναι ελαφρώς
Ήπιος πόνος ή δυσφορία. Το μάτι είναι ελαφρώς ερεθισμένο μετά την επέμβαση
Επικοινωνήστε αμέσως με τον ιατρείο εάν:
Υπάρχει έντονος πόνος
Η όραση επιδεινώνεται
Μετά το πέρας της επέμβασης συνήθως το μάτι καλύπτεται για την ίδια μόνο ημέρα με επίδεσμο. Την επομένη ο επίδεσμος αφαιρείται στο ιατρείο.
Φαρμακευτική αγωγή: ενστάλαξη κολλυρίου αντιβιοτικού και στεροειδούς.
Επανέλεγχος: μία ημέρα, μία εβδομάδα κι έναν μήνα μετά την επέμβαση.
Τις πρώτες εβδομάδες απαιτείται αποφυγή:
τριψίματος των ματιών
κολύμβησης
εντατικής άσκησης
μακιγιάζ ματιών
Ταξίδι: επιτρέπεται η πτήση με αεροσκάφος καθώς κι η προσβαση σε οποιοδήποτε υψόμετρο.
Οδήγηση: επιτρέπεται ακόμα και την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα εφόσον η όραση είναι ικανοποιητική
Εργασία: εάν πρόκειται για εργασία γραφείου επιτρέπεται από την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα.
Πιθανές επιπλοκές: αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, μόλυνση, αιμορραγία, καταρράκτης.
Σχεδόν σίγουρα θα εμφανιστεί μετά από μήνες καταρράκτης εάν δεν έχει ήδη προηγηθεί εγχείρηση καταρράκτη.
Αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς συμβαίνει σε 1 έως 2 στα 100 άτομα κι απαιτεί χειρουργική αντιμετώπιση.
Η αιμορραγία είναι πολύ σπάνια όπως κι η μόλυνση η οποία εμφανίζεται σε περίπου 1 στους 5000 ασθενείς.
Ποσοστό επιτυχίας της επέμβασης: ο σημαντικότερος παράγοντας είναι το χρονικό διάστημα και το μέγεθος της βλάβης που έχει προκαλέσει η μεμβράνη.
Πιθανότητα εμφάνισης οπής ωχράς κηλίδας και στο άλλο μάτι: περίπου 30% χωρίς αυτό να συνεπάγεται χειρουργική αντιμετώπιση οπωσδήποτε
Γιατί οι τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις είναι σημαντικές για όλους;
Παθήσεις του οφθαλμού μπορούν να συμβούν σε κάθε ηλικία. Πολλές οφθαλμικές παθήσεις δεν προκαλούν συμπτώματα έως ότου η νόσος έχει προκαλέσει βλάβη. Επειδή οι περισσότερες παθήσεις που προκαλούν τύφλωση είναι δυνατό να προληφθούν εάν διαγνωσθούν και θεραπευθούν εγκαίρως, η τακτική εξέταση από οφθαλμίατρο είναι πολύ σημαντική.
